સૌ પ્રથમ, જાણીએ કે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ્સ શું છે. ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ્સ એટલે ચૂંટણી ફંડ. વાસ્તવમાં આ ચૂંટણી ફંડ આપવાની એક રીત છે. એટલે કે, જો તમે તમારા મનપસંદ રાજકીય પક્ષને ફંડ આપવા માંગતા હોવ, તો તમે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ્સ દ્વારા ફંડ આપી શકો છો. આ બોન્ડ માત્ર રાજકીય પક્ષો માટે જ જાહેર કરવામાં આવે છે. બોન્ડ ખરીદ્યા પછી, તમારે તેને રાજકીય પક્ષને આપવો પડશે, બોન્ડ ઇશ્યૂ થયાની તારીખથી માત્ર 15 દિવસ માટે માન્ય છે. એટલે કે 15 દિવસ પછી બોન્ડ રદ થઈ જશે. 2017માં, કેન્દ્ર સરકારે ફાઇનાન્સ બિલ દ્વારા સંસદમાં ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ્સ યોજના રજૂ કરી. સંસદ દ્વારા પસાર થયા પછી, 29 જાન્યુઆરી 2018 ના રોજ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ્સ યોજનાની સૂચના જારી કરવામાં આવી હતી.
આ બોન્ડ્સ કેવી રીતે કામ કરતું હતું?
ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ્સ સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા ઈશ્યૂ કરવામાં આવતા હતા. સૌથી નાનું બોન્ડ રૂ. 1,000 અને સૌથી મોટું રૂ. 1 કરોડનું હતું. બોન્ડ ખરીદવાની સંખ્યા પર કોઈ મર્યાદા નહોતી. KYC કમ્પ્લીટ કરેલ કોઈ પણ બેંક ખાતાધારક આ બોન્ડ્સ ખરીદીને કોઈપણ રાજકીય પક્ષને દાન કરતું હતું. ત્યારબાદ રીસીવર તેને પાર્ટીના વેરિફાઈડ એકાઉન્ટનો ઉપયોગ કરીને તેને રોકડમાં કન્વર્ટ કરી શકતું હતું.
